شایستگی و کاربرد مدل شایستگی در مدیریت منابع انسانی

شایستگی و کاربرد مدل شایستگی در مدیریت منابع انسانی | یکی از مهم ترین ویژگی های یک فرد که می تواند در زندگی خود داشته باشد، شایستگی است. زمانی که فردی شایستگی در منابع انسانی را داشته باشد می تواند به خوبی مرتبه شغلی خود را حفظ و رو به پیشرفت هدایت کند. با ما در این مقاله  از تام آکادمی همراه باشید تا در کنار یک دیگر به شایستگی در منابع انسانی بپردازیم و به صورت اختصاصی این موضوع را به شما عزیزان معرفی کنیم و اطلاعاتی بسیار خوب درمورد آن را به شما عزیزان ارائه دهیم. با ما همراه باشید.

تعریف شایستگی در منابع انسانی چیست؟

شایستگی، ترکیبی از دانش، مهارت‌ها، توانایی‌ها و ویژگی‌های شخصی قابل مشاهده و اندازه‌گیری که به بهبود عملکرد کارکنان کمک می‌کند و در نهایت منجر به موفقیت سازمانی می‌شود. برای درک شایستگی ها، تعریف مولفه های مختلف شایستگی ها مهم است. شایستگی ها می توانند فنی یا رفتاری باشند. شایستگی های فنی منعکس کننده دانش مورد نیاز برای انجام یک نقش خاص است. شایستگی‌های رفتاری، مواردی را توصیف می‌کنند که کاربرد دانش فنی را برای رفتارهای مرتبط با شغل تسهیل می‌کنند. به عبارت دیگر، شایستگی‌های فنی منعکس‌کننده دانشی است که متخصصان منابع انسانی در مشاغل خود به کار می‌برند و شایستگی‌های رفتاری نشان‌دهنده نحوه به کارگیری این دانش است.

یکی از بزرگترین چالش هایی که ممکن است یک شرکت در استخدام با آن مواجه شود، شناسایی شایستگی های کارکنان در وهله اول است. اغلب بیان کردن آنچه که کارکنان برای موفقیت آنها باید داشته باشند با کلمات دشوار است. شایستگی ها معمولاً به سه دسته تقسیم می شوند:

·        شایستگی های رفتاری: بیانی از مهارت های نرم تر درگیر در عملکرد یک کارمند.

·        شایستگی‌های فنی : معمولاً به استفاده مؤثر از سیستم‌های فناوری اطلاعات و رایانه‌ها یا هر مهارت سخت لازم برای یک شغل مربوط می‌شود.

·        شایستگی های رهبری: بیان ویژگی هایی است که یک رهبر خوب را تبدیل به رفتارهای قابل اندازه گیری می کند.

یک مدل شایستگی یک دستورالعمل با چارچوب مناسب است که عمدتاً توسط تیم کارکردی منابع انسانی ایجاد می‌شود و مهارت‌ها، دانش و الزامات رفتاری خاصی را مشخص می‌کند که کارمندان را قادر می‌سازد تا کار خود را با موفقیت انجام دهند.

کاربرد شایستگی در منابع انسانی چگونه است؟

شایستگی های منابع انسانی (HR مخفف Human resources واژه لاتین منابع انسانی) ویژگی های کلیدی است که یک کارمند باید برای برتری در شغل خود در منابع انسانی و حمایت از رشد شرکت خود داشته باشد. شایستگی ها معمولاً شامل توانایی شما در برقراری ارتباط و تعامل با دیگران است. بسیاری از بخش‌های منابع انسانی به مهارت‌های مربوط به میانجی‌گری در تعارض و ایجاد یک فرهنگ خوب شرکت نیز اهمیت می‌دهند.

برای حفظ کارآمدی یک شرکت، متخصصان منابع انسانی باید قادر به ایجاد شرح شغل، استخدام کارکنان واجد شرایط و سازماندهی حقوق و مزایای کارکنان باشند. شایستگی های قوی منابع انسانی در یک شرکت به کارکنان کمک می کند تا احساس قدردانی و درک کنند. متخصصان توانمند منابع انسانی نیز به سازماندهی شرکت کمک می کنند و مطمئن می شوند که مشاغل از قوانین و مقررات صنعت خود پیروی می کنند.

شایستگی در منابع انسانی شامل چه مواردی می شود؟

هر شرکت بسته به چشم انداز و اهداف شرکت، به کیفیت ها و مهارت های متفاوتی در یک کارمند ارزش می دهد. با این حال، تعداد کمی از شایستگی‌های منابع انسانی به ‌ویژه برای حفظ هر کسب ‌و کاری مفید هستند. برخی از ارزشمندترین شایستگی های منابع انسانی شامل موارد زیر می باشند:

دانش منابع انسانی

کارفرمایان به متخصصان منابع انسانی نیاز دارند تا از روندهای استخدامی و قوانین کار آگاه باشند. دپارتمان‌های منابع انسانی اغلب اسناد پیچیده‌ای را مدیریت می‌کنند که می‌تواند بر نحوه دریافت حقوق و دسترسی کارکنان به مزایای آنها تأثیر بگذارد. دانش منابع انسانی را می توان از طریق دوره های دانشگاهی یا تجربه کاری توسعه داد و یکی از شرایط اصلی برای به دست آوردن و حفظ شغل در منابع انسانی است. برای اینکه بخشی از یک تیم منابع انسانی موفق باشید، باید مایل باشید که با دانش در حال ظهور در این زمینه همراه باشید.

  ارتباط

متخصصان منابع انسانی مسئول کمک به کارکنان برای درک قوانین و انتظارات کار در یک شرکت خاص هستند. بنابراین، آنها برای نوشتن کتاب های راهنمای شرکت و شرح شغل به مهارت های ارتباطی نوشتاری عالی نیاز دارند. آنها همچنین باید در سخنرانی عمومی و ارتباطات شفاهی عمومی مهارت داشته باشند تا جهت گیری ها و کارگاه های جدید کارمندان را رهبری کنند. ارتباطات می تواند یک عامل تعیین کننده در توانایی یک شرکت برای دستیابی به اهداف و معرفی ابتکارات جدید در نیروی کار باشد.

سازمان

بخش منابع انسانی اغلب مسئول تعیین ساختار سلسله مراتبی یک شرکت هستند. آنها همچنین مسئول نگهداری سوابق گسترده در مورد مصاحبه شوندگان و استخدام شدگان هستند. متخصصان منابع انسانی اغلب نیاز دارند که با بهترین نرم افزارها و سیستم ها برای سازماندهی و مرتب سازی حجم زیادی از داده ها آشنا باشند. آنها باید توانایی سازماندهی اطلاعات برای دسترسی آسان و تعیین مفیدترین ساختار برای هر بخش را داشته باشند.

حل مسئله

افرادی که در منابع انسانی کار می کنند اغلب مسئول میانجیگری در تعارضات بین کارکنان و کمک به همه کارکنان برای دریافت تسهیلات مناسب هستند. آن‌ها باید راه‌حل‌های خلاقانه‌ای برای مشکلات پیچیده بین فردی بیابند تا در عین حال که در بودجه شرکت باقی بمانند، کارکنان را راضی نگه دارند. حل مسئله یک شایستگی مهم در منابع انسانی است زیرا غلبه بر مشکلات می تواند به پیشرفت و نوآوری کمک کند و از جابجایی کارکنان جلوگیری کند.

 اخلاق و صداقت

شرکت ها برای حفظ اخلاق در سازمان به کارکنان منابع انسانی متکی هستند. اخلاقی بودن با کمک به شرکت در پیروی از قانون و رعایت استانداردهای بالا در صنعت خود، از مشاغل و کارمندان محافظت می کند. متخصصان منابع انسانی اغلب اطلاعات حساس را مدیریت می کنند، بنابراین آنها باید از صداقت و اعتماد بالایی برخوردار باشند.

مزیت استفاده از این گونه شایستگی چیست؟

حال که به صورت کلی با شاستگی در منابع انسانی آشنا شدید و به صورت کلی نیز به ارائه مدل شایستگی در توسعه منابع انسانی پرداختیم، حال به سراغ مزیت استفاده از این گونه شایستگی می رویم. با ما همراه باشید.

·        تضمین می کند که فعالیت های آموزشی و توسعه حرفه ای با بودجه سازمان مقرون به صرفه، هدف گرا و سازنده هستند.

·        کارکنان را قادر می سازد تا به سطح بالایی از شایستگی به شیوه ای کارآمد دست یابند.

·        کسب مهارت ها، دانش، ایمنی و سایر رویه های مربوط به هر کار توسط کارمند را ثبت می کند.

·        هزینه های اضافی ناشی از عملکرد ضعیف یا عدم اطلاع رسانی نادرست از انتظارات شغلی را کاهش می دهد.

·        ارتباط بین کارمند و مدیریت را بهبود می بخشد.

·        تحرک داخلی کارکنان را افزایش می دهد و در صورت نیاز مقیاس توانایی و انعطاف بیشتری را برای سازمان فراهم می کند.

·        چارچوبی را برای بازخورد سازنده توسط مدیریت در فواصل زمانی برنامه ریزی شده آموزشی و ارزیابی عملکرد ایجاد می کند.

·        استانداردهای شغلی برای ارزیابی عملکرد را روشن می کند.

·        مسیرهای توسعه و ارتقای کارکنان در سازمان را ترسیم می کند.

نقش شايستگی ها در مديريت منابع انسانی چیست؟

برای ایفای این نقش، مدیران منابع انسانی باید چهار شایستگی اصلی داشته باشند: ارتباطات، قابلیت های تجزیه و تحلیل، مهارت های ایجاد رابطه و کیفیت رهبری. در این قسمت به این موارد یک به یک می پردازیم.

ارتباطات

یک مدیر منابع انسانی باید بتواند با همه افراد در محل کار از کارکنان خط گرفته تا رهبری اجرایی، ارتباط برقرار کند. آنها باید بدانند که چه زمانی مهارت های ارتباطی خود را با مخاطب و موقعیت تطبیق دهند. به عنوان مثال، مدیران منابع انسانی باید بتوانند اهمیت شیوه های استخدام منصفانه را با همان اصالت و اشتیاق که به کارکنان ساعتی انجام می دهند، به تیم اجرایی شرکت منتقل کنند.

تفکر تحلیلی و انتقادی

مهارت های تحلیلی و تفکر انتقادی برای رهبران منابع انسانی ضروری است. یک مدیر منابع انسانی باید قضاوت درستی داشته باشد و در بسیاری از زمینه ها در تصمیم گیری های تاثیرگذار شرکت کند. توانایی تجزیه و تحلیل موقعیت ها و مشاهده پیامدهای تصمیمات خاص از منظر انتقادی به ویژه برای رهبران منابع انسانی مفید است.

ایجاد رابطه

ایجاد یک بخش منابع انسانی منسجم که به طور مشترک برای دستیابی به اهداف بخش و همچنین کمک به سازمان در رسیدن به اهداف خود در رابطه با توسعه نیروی کار، کار می کند، شایستگی است که مدیران منابع انسانی باید داشته باشند. ایجاد رابطه و مهارت های روابط بین فردی برای موفقیت یک مدیر منابع انسانی ضروری است.

رهبری

مهارت های رهبری یک شایستگی ضروری برای مدیران منابع انسانی است. مدیران منابع انسانی مسئول ایجاد برنامه های استراتژیک برای بخش منابع انسانی و همچنین کل نیروی کار هستند. بنابراین، مهارت های رهبری، به ویژه در فرآیند توجیه عناصر عملکردی یک برنامه استراتژیک برای تیم مدیریت شرکت، حیاتی است. علاوه بر این، مدیران منابع انسانی باید فعالیت‌های بخش منابع انسانی را هدایت کنند و در انجام این کار، به مهارت‌های رهبری نیاز دارند که بر تعهد متخصصین منابع انسانی و متخصصان منابع انسانی به اهداف بخش منابع انسانی تأثیر بگذارد.

انواع شایستگی کدامند؟

شایستگی موضوعی است که در آن انواع مختلفی را مشاهده می کنیم. در ابتدا ما در شایستگی شاهد شایستگی کلی هستیم که در آن خصوصیاتی مانند فردی، سیستم‌های اعتقادی، روش برخورد با مشکلات و حل مشکلات، حل تعارض، مهارت‌های حرفه‌ای، رفتارها، توانایی کار در محیط‌های تیمی، توانایی انجام کارهای انفرادی و غیره نیزه دیده می شود. این دسته شایستگی ای است که در آن طیف گسترده ای وجود دارد.

مورد بعدی اما، شایستگی شغل محور و یا مهارت محور می باشد. در این دسته از شایستگی ها شما همان طور که از نامش پیدا است مشاهده می کنید که این موضوع در زمینه شغلی فرد می باشد. هرچه فرد بتواند این موضوع را رد محل کارش در مراتب بالاتر داشته باشد، اوضاع بهتر خواهد بود.

در حالتی دیگر اما ما انواع مختلف مدل شایستگی را داریم. یک مدل شایستگی با مجموعه‌ای از داده‌ها شروع می‌شود که معمولاً شامل مهارت‌ها، توانایی‌ها و الزامات مورد نیاز برای یک کارمند برای انجام موفقیت‌آمیز هر موقعیت شغلی است. مجموعه مهارت هایی که یک کارمند یا استخدام بالقوه دارد شایستگی محسوب می شود و آن ها نیز به مدل شایستگی اضافه می شوند. شرکت‌ها از مدل‌های شایستگی برای تصمیم‌گیری در طول فرآیند استخدام، تصمیم‌گیری در مورد ابتکارات آموزشی و تصمیم‌گیری در مورد برنامه‌ریزی جانشینی استفاده می‌کنند.

همان طور که اشاره کردیم انواع مختلفی از مدل های شایستگی وجود دارد. حال چگونه می دانید که کدام نوع برای شما مناسب است؟ درک اینکه هر مدل شایستگی چه کاری انجام می دهد و اینکه کدام مدل به بهترین وجه با اهداف شرکت شما همخوانی دارد می تواند به شما کمک کند تصمیم بگیرید که کدام مدل یا مدل ها شایستگی را در سازمان خود اجرا کنید.

مدیریت شایستگی چگونه است؟

مدیریت شایستگی عبارت است از شناسایی مهارت‌های کلیدی لازم برای یک کارمند برای رسیدن به عملکرد هدف در نقش خاص خود و سپس توسعه و بهینه‌سازی آن مهارت‌ها برای همسویی با استراتژی تجاری یک سازمان. وقتی به معنای مدیریت شایستگی نگاه می کنیم، ابتدا نگاهی به خود شایستگی ها مفید است. داشتن شایستگی‌های مشخص به کارکنان این امکان را می‌دهد تا بدانند دقیقاً از آنها چه انتظاری می‌رود و چگونه باید وظایف خود را انجام دهند. نمونه هایی از شایستگی ها عبارتند از یکپارچگی، تمرکز بر مشتری، ایمنی یا توانایی فنی و موارد دیگر.

تعریف مدیریت شایستگی، شایستگی های اصلی خود سازمان را نیز پوشش می دهد. هر سازمانی باید یک چارچوب شایستگی داشته باشد که از مجموعه ای از چهار تا شش شایستگی اصلی تشکیل شده است. این به تقویت و نشان دادن فرهنگ اصلی سازمان کمک می کند و در عین حال تفاوت های رقبا را برجسته می کند. وقتی نگاهی عمیق به مدیریت شایستگی می اندازیم، تیم های مدیریت باید فهرستی از هفت تا ده شایستگی برای هر نقش در سازمان ایجاد کنند. این شایستگی‌ها مدل شایستگی را ایجاد می‌کند که به کارکنان اطلاع می‌دهد که از آنها در شغلشان چه انتظاری می‌رود و هم چنین به آنها اجازه می‌دهد تا به اهداف عملکردی خود راحت‌ تر دست یابند.

منظور از شایستگی کارکنان چیست؟

شایستگی‌های کارکنان فهرستی از مهارت‌ها و رفتارهایی هستند که مشخص و به خوبی تعریف شده‌اند و برای طرح‌بندی انتظارات عملکرد سازمان از یک شغل یا فرهنگ سازمان به‌عنوان یک کل استفاده می‌شوند. کارکنان شایسته منبع اصلی سازمان در کسب مزیت رقابتی هستند. زمین، ساختمان‌ها یا مصالح به بهره‌وری سازمان کمک نمی‌کنند، بلکه این «سرمایه مردم» است که سازمان را اداره می‌کند و از منابع موجود ارزش تولید می‌کند. بهترین منبع برای مزیت رقابتی سازمانی در اختیار کارکنان آن است. استراتژی‌ها، مدل‌های کسب‌وکار، محصولات و خدمات همگی می‌توانند توسط رقبا کپی شوند، اما کارکنان با استعداد و شایسته منبعی پایدار از تمایز هستند.

شایستگی شغلی به چند دسته تقسیم می شود؟

از آنجایی که تعداد زیادی شایستگی وجود دارد که یک کارمند می تواند پرورش دهد، آنها به سه دسته عمده تقسیم می شوند: رفتاری، عملکردی و رهبری. حال به این موارد می پردازیم.

  شایستگی های رفتاری

همانطور که از نام آن پیداست، شایستگی های رفتاری به مهارت ها مورد انتظار و ویژگی های رفتاری یک کارمند مربوط می شود. چنین شایستگی هایی صرف نظر از نقش شغلی، نوع یا موقعیت یک کارمند در یک سازمان مورد نیاز است. اینها مهارتهای اولیه انسانی هستند که به فرد کمک می کند در محیط سازمانی رقابتی و مشارکتی زنده بماند.

اینها که به عنوان شایستگی های اصلی یا شایستگی های عمومی نیز شناخته می شوند، برای عملکرد یک کارمند در سازمان بسیار مهم هستند. خلاقیت، شفقت، اصالت، خودآگاهی، خودانگیختگی، جاه طلبی، آرزوهای شغلی و مدیریت زمان برخی از شایستگی های اساسی هستند که ستون فقرات شخصیت یک کارمند را تشکیل می دهند. همانطور که هیچ فردی بدون ستون فقرات نمی تواند بایستد، هیچ کارمندی نیز بدون چنین شایستگی های اسکلتی نمی تواند زنده بماند. نمونه هایی از شایستگی های اصلی یا رفتاری: کار تیمی، حل مسئله، خدمات مشتری، ارتباط، نتیجه گرایی، تصمیم گیری، خودانگیختگی، صداقت.

شایستگی های عملکردی

برخلاف شایستگی‌های اصلی رفتاری، شایستگی‌های عملکردی مختص یک صنعت، بخش یا یک نوع شغل هستند. با توجه به تقاضاهای بازار در حال تغییر، کسب و کارها برای بقا و رشد با چالش های مختلفی روبرو هستند. هر کسب و کاری به شایستگی های خاصی نیاز دارد که راه را برای موفقیت آن هموار می کند.

شایستگی‌های فنی یا عملکردی جزء لاینفک موفقیت هر کسب‌وکاری هستند، زیرا بر دانش موضوعی، دانش فنی و سایر عوامل مرتبط مورد نیاز برای عملکرد روان یک کسب‌وکار تمرکز می‌کنند. از کارکنان آن انتظار می رود که مجموعه ای از مهارت های مرتبط با نوع شغل، شرح شغل و موقعیت آنها در سلسله مراتب سازمانی داشته باشند. نمونه هایی از شایستگی های عملکردی یا فنی: فروش، بازاریابی، حسابداری، تحقیق، دانش کامپیوتر، آموزش و توسعه، برنامه ریزی کسب و کار.

 شایستگی های رهبری

رهبری به خودی خود یک موضوع گسترده و یک مهارت ضروری به ویژه برای مدیریت تیم و پست های ارشد در یک سازمان است. فهرست بلندبالایی از شایستگی‌هایی وجود دارد که یک رهبر باید برای کارآمدی در کار خود داشته باشد. بسیاری از ویژگی های رفتاری یا شخصیتی می تواند برای نقش رهبری در یک سازمان مورد نیاز باشد.

با این حال، برخی از شایستگی های اساسی وجود دارد که برای یک کارمند برای داشتن یک موقعیت پیشرو ضروری است. اینها می توانند بر اساس پنج چیز مهم باشند: مهارت های مفهومی، صداقت، تأثیر و تأثیرگذاری، مهارت های ارتباطی و زیرکی تجاری. در حالی که چهار مورد اول ویژگی های اساسی هستند که یک کارمند را به یک رهبر خوب تبدیل می کنند، هوش تجاری بسیار مهم است. رهبری كه در مديريت زيردستانش خوب است، در برقراري ارتباط خوب است اما هيچ دانشی از كسب و كار يا حداقل يک صنعت مرتبط ندارد، موفق نخواهد شد. نمونه هایی از شایستگی های رهبری: ایجاد روابط، رهبری الهام بخش، برنامه ریزی استراتژیک، آینده نگری، تصمیم گیری سریع، مسئولیت پذیری، مدیریت منابع.

چرا باید از این شایستگی ها استفاده کنیم؟

شایستگی‌ها مدت‌هاست که به‌عنوان چارچوبی برای کمک به تمرکز رفتار کارکنان بر روی چیزهایی که برای یک سازمان مهم هستند و به موفقیت در آن کمک می‌کند، استفاده می‌شود. آنها می توانند یک راه مشترک برای هماهنگ کردن، انتخاب و توسعه استعدادها ارائه دهند. مزایا برای کارکنان و مدیران و در نهایت سازمان مشخص است.

عوامل شناسایی شایستگی های محوری کدامند؟

در تعیین شایستگی‌های اصلی شرکت، مهارت، توانایی، دانش، تجربه، فناوری یا فرآیندی را شناسایی کنید که شرکت شما را قادر می‌سازد مجموعه منحصر به فرد محصولات یا خدمات خود را ارائه دهد. این عوامل بسیار مهم هستند و کارکنان باید از آن ها در روند کاری و رفتاری خود استفاده کنند.

چگونه می توانیم شایستگی در منابع انسانی را انجام دهیم؟

جالب است بدانید که به عبارت دیگر، رهبران موفق کسب و کار منابع انسانی امروزی در 9 شایستگی حیاتی موجود در مدل شایستگی در منابع انسانی مهارت بالایی دارند. اگر بتوانیم مواردی مانند: رهبری و هدایت، عملکرد اخلاقی، هوش تجاری، مدیریت روابط، مشاوره، ارزیابی انتقادی، اثربخشی جهانی و فرهنگی، ارتباطات و منابع انسانی و تجربه و تخصص را داشته باشیم در واقع شایستگی را در منابع انسانی اجرا کرده ایم.

مولفه های شایستگی در منابع انسانی کدامند؟

به صورت کلی مولفه های شایستگی در منابع انسانی دارای شش گروه کلی هستند. این موارد عبارت اند از: ویژگی های شخصیتی مانند اعتماد به نفس، اعتبار عمومی، مهارت ها مانند مهارت های رفتاری، اعتبار حرفه ای، نگرش ها و بینش ها و هم چنین دانش و معمولات حرفه ای. می توانید با ارائه این مولفه در تعریف شایستگی در مدیریت، به راحتی به این موضوع ت دست یابید.

سوالات متداول

1.    آیا شایستگی های شغلی کارکنان مهم است؟ این شایستگی بسیار مهم است و در ارجعیت زیاد می باشد زیرا اگر کارکنان این شایستگی را نداشته باشند می توان گفت که در حیطه کاری آن ها حرج و مرج بسیاری رخ می دهد.

2.    انواع شایستگی را از کجا مشاهده کنیم؟ می توانید از این مقاله کمک گرفته و یا به جست و جو در انواع سایت های معتبر بپردازید و از این طریق این موارد را مطالعه کنید.

3.    آیا شایستگی‌‌‌ های یک مدیر منابع انسانی مهم است؟ اگر این مدیر شایستگی ها را نداشته باشند کارکنان به نحوه خوبی کار را پیش نمی برند و باعث سقوط و ورشکستگی سازمان و شرکت می شوند.