اهمیت پرسیدن سوالات درست؟

اهمیت پرسیدن سوالات درست؟

برای اینکه شما بتوانید مطلبی را یاد بگیرید و یا به یک پاسخ برسید باید اول سوال بپرسید. این یکی از مهمترین مهارت های توسعه فردی است. زمانی که سوالی میپرسید ذهن شما درگیر می شود و ذهن برای پیدا کردن جواب تلاش میکند. افراد موفق همیشه با سوال پرسیدن به دانش خود می افزایند. از طرفی سوال پرسیدن و جواب دادن به سوالات دیگران، بخش جدایی ناپذیر گفتگو هاست.

درست است که سوال کردن برای همه ما عادی شده است اما اگر مهارت های لازم برای استفاده از این ابزار ارتباطی را نشناسیم نمی توانیم از تمام ظرفیت های آن  به درستی استفاده کنیم و از پاسخ ها بهره ببریم. به همین دلیل معمولا در دروس ارتباطات، بخشی به هنر درست سوال پرسیدن و تقویت مهارت سوال پرسیدن اختصاص می یابد. هر چند ماهیت سوال پرسیدن به صورت کلامی است اما میتوان با زبان بدن و حالات چهره نیز موضوعی را از فردی پرسید اما سوالات غیر کلامی باعث ایجاد ابهام و اشتباه می شود. برای یادگیری این مهارت مهم تا آخر این مقاله همراه تام آکادمی باشید.

آیا اهل سوال پرسیدن هستید؟

قبل از اینکه انواع سوال ها و شیوه ی سوال پرسیدن را بیان کنیم باید به این فکر کنید که تا چه حد از سوال کردن در برقراری ارتباط و گفتگو های خود استفاده می کنید. طبق تحقیقات انجام شده، مذاکره کنندگان حرفه ای در مذاکره های خود، دو برابر مذاکره کنندگان معمولی سوال می پرسند.

پس از این تحقیقات میتوان نتیجه گرفت اولین گام در پرورش مهارت های ارتباطی خود ایجاد فضایی است که طرف مقابل بتواند صحبت کند و نظرات و اطلاعات خود را در اختیارتان قرار دهد. این فضا با سوال پرسیدن از طرف مقابل ایجاد میشود.پس باید سعی کنید در گفت و گوهای خود، یک یا دو سوال بیشتر را در صحبت های خود جای دهید.

گفتگو را با بازجویی اشتباه نگیرید!

آیا تفاوت میان گفتگو و بازجویی را می دانید؟

در گفتگو های خود باید توجه کنید که فرد سوال کننده صرفا شما نباشید و به طرف مقابل نیز زمان صحبت کردن و سوال پرسیدن بدهید. پس زمانی که از مهارت سوال کردن صحبت میکنیم باید با مفهوم تعویض نوبت آشنا شوید . ارتباط کلامی باید یک تعامل دو طرفه باشد تا طرف مقابل احساس نکند با این تعداد سوالات  قصد ورود به حریم خصوصی او دارید زیرا در این حالت دیگر تمایلی به ادامه گفتگو با شما نخواهد داشت و گفتگو حالت بازجویی می‌گیرد.

دلایل اهمیت سوال پرسیدن:

برای کسب اطلاعات

هدف اصلی ما از سوال پرسیدن به دست آوردن اطلاعاتی است که نمی دانیم و تمایل به کسب این داده ها داریم.

نشان دادن علاقه به صحبت های طرف مقابل

با سوال پرسیدن میتوانید علاقه خود به ادامه بحث را به طرف مقابل نشان دهید و او را متوجه این کنید که صحبت هایش برای شما ارزشمند و مهم است. این کار باعث می شود گفتگو بیشتر ادامه پیدا کند.

مشخص کردن دیدگاه خودمان

ما با سوال پرسیدن باورها، احساسات، نگرش و ایده های خود را به موضوعی مورد بحث منتقل می کنیم.

سنجش علم

از سوال پرسیدن می توانید برای سنجش علم و دانش طرف مقابل نیز استفاده کنید. مانند پرسش های کلاسی که معلمان در مدارس برای آزمودن دانش آموزان و کسب اطلاعات از میزان یادگیری آنها می گیرند.

کنترل موضوع مورد بحث

با سوال پرسیدن میتوانید از صحت پیامی که از صحبت های طرف مقابل دریافت کرده اید اطمینان حاصل کنید و با این کار کنترل خود را بر موضوع مورد بحث حفظ کنید.

ایجاد موقعیت های گروهی

گاهی اوقات برای جلب توجه افراد یک گروه می توان از مهارت سوال پرسیدن استفاده کرد زیرا این مهارت همه افراد را به مشارکت دعوت و ترغیب میکند. پس سوالاتی که در گروه ها پرسیده می شود با هدف خاصی است و میتواند بسیار مفید باشد.

انواع سوالات

میتوان سوال ها را بر اساس هدف، محتوا و نحوه مطرح کردن طبقه بندی کرد اما ابتدا باید سه نوع طبقه بندی اصلی را با خود مرور کنیم :بسته، باز، هدایت کننده.

هر کدام از این سوالات را باید در جای خود استفاده کرد.

بسته: سوال های بسته را معمولا سوال هایی می دانند که با بله و خیر پاسخ داده می شکند، اما در واقع هر سوالی ک پاسخ آن کوتاه باشد را میتوان سواد بسته دانست.

سوال های بسته را در طول مصاحبه و برای چک کردن آمار، اسامی، عناوین شغلی و نام مکانها می توان به کار برد.

•  (ایا شما صحنه تصادف را دیدید؟) (خیر.)

اما نباید فراموش کرد که گفتگویی  که سوالات بسته زیاد و در نتیجه پاسخ های کوتاه زیادی داشته باشد گفتگوی خوبی از آب در نمی آید.

باز: پاسخ مطلوب در سوال های باز باید طولانی تر باشد.

•  (چه چیزی باعث شد شما به فکر ساخت این دستگاه بیفتید؟)

یکی از انواع سوال های باز، تکرار است. این نوع سؤال زمانی به کار می آید که به نظر می رسد پاسخ دهنده هنوز حرف های بیشتری برای گفتن دارد. در اینجا به طور غیرمستقیم، به دنبال دریافت اطلاعات هستیم.

سوالات بسطی زیر مجموعه سوالات باز هستند و برای دریافت اطلاعات بیشتر و جزئی تر استفاده می شوند. زمانی که می خواهیم پاسخ دهنده مثال های بیشتری برای گفته های خود بیاورد. از این سؤال ها کمک می گیریم. در اینجا اصطلاح «به طور مثال»، ارزش خود را به خوبی نشان می دهد.

•  (ممکن است کمی بیشتر توضیح دهید؛ به طور مثال، این کارخانه چند کارگر دارد و تولیدات جانبی ان چیست؟)

علاوه بر سوالات بسطی، سوالات توضیحی نیز زیر مجموعه سؤالات باز هستند. هر چه بیشتر در عرصه مصاحبه و گفتگو تجربه کسب کنید، به وضوح خواهید دید توضیح بیشتر خواستن در مورد آنچه پاسخ دهنده گفته است، از اهمیت بالایی برخوردار است.

فرد سوال کننده همیشه باید به پرسیدن سوالات توضیحی عادت داشته باشد. معمولا سؤالات توضیحی را این گونه باید شروع کردن:

«من درست متوجه شدم، شما معتقدید که…».

«آنچه شما می گوید بدین معنا است که…». سوالات باز اگر به خوبی انتخاب شوند، باعث می شوند توجه پاسخ دهنده جلب و برای ادامه دادن صحبت هایش ترغیب شود، چرا که با این کار سوال کننده نشان میدهد که به شنیدن حرف های او علاقه مند است. تنها نکته منفی در این مورد ممکن است زیاد صحبت کردن پاسخ دهنده باشد که در این مورد نیز در صورتی که از ابتدا به او بفهمانیم که دقيقة به دنبال چه چیزی هستیم، مشکل قابل حل است.

هدایت کننده: این تکنیک شامل طرح سوالاتی است که به سوالات دیگر هدایت می شوند. هنگام تلاش برای کسب جزئیات این نوع سوالات بسیار مناسب اند.

•  (ایا تا به حال با پشتیبانی شرکت ما تماس گرفته اید؟ با چه کسی صحبت کردید؟ از برخورد پشتیبان راضی بودید؟)

چگونه سوال بپرسیم؟

مهم ترین مهارتی که انسان ها باید در خود تقویت کنند، روابط اجتماعی است. اشتباه سوال پرسیدن موجب میشود اطلاعات و داده های اشتباهی نیز دریافت کنید به همین دلیل باید مهارت سوال پرسیدن را یاد بگیرید.

1. سوالات را دوستانه مطرح کنید

در سوال پرسیدن باید توجه کنید که فرد مقابل را در حالا تدافعی قرار ندهید و باید به طرف مقابل نشان دهید که او را درک می کنید.

2 . با حالت مچ گیری سوال نپرسید

از تکنیک های ظاهری سوال پرسیدن استفاده کردن اما در عمل در حال آماده کردن پاسخ گوینده و مچ گیری از او بودن هرگز منجر با نتیجه مورد نظر از سوال پرسیدن یعنی کسب اطلاعات ک درک احساسات او نخواهد شد.

مچ گیری شیوه ای است برای جدل و مناقشه،با مچ گیری هرگز نمی توان رابطه ای را بهبود داد یا نگرانی و احساس کسی را درک کرد. جدای از مهارت سوال پرسیدن، اگر به دنبال حفظ دوستی های خود و بهبود و ارتقای روابط اجتماعی خود هستید از مچ گیری بپرهیزید

3 . سوالاتی را مطرح کنید که حالت باز دارند

این سوالات به پاسخ دهنده فرصت می دهد تا جزئیات بیشتری را مطرح کند .

4 . از پاسخ دهنده تشکر کنید

با تشکر کردن از پاسخ دهنده احساس بازجویی را از او دور می کنید.

5 . در مواقع تنش و استرس سوال نپرسید

پاسخ هایی که در مواقع پرتنش ارائه می شوند با دلیل تمرکز و زمان کم پاسخ دهنده، اغلب ضعیف هستند پس سعی کنید در شرایط مناسب از طرف مقابلتان سوال بپرسید.

فواید سوال پرسیدن

۱ . در شفاف سازی افکارتان با شما کمک میکند

زمانی که فکری به ذهن شما خطور می کند، تصویر کاملی از آن نخواهید داشت در این مواقع باید با مطرح کردن سوالات خود این تصویر را روشن تر کنید. پس با سوال پرسیدن از افراد می توانید گفته هایشان را بهتر درک کنید

 ۲ . همدلی

همدلی یکی از مهارت هایی است که از طریق ان می توان به شناخت بیشتری از یکدیگر دست یافت و از این طریق به تفاهم بیشتری با دیگری رسید.

سوال کردن به شکل درست که همسو با صحبت های گوینده باشد، میتواند مثبت و موثر واقع شود. در دنیایی که همه سعی میکنند با فهمیدن نقاط ضعف و اشتباهات دیگران انتقادها و حس عصبانیت را شعله ور کنند ، حس همدلی با دیگران این عصبانیت و بدبینی ها را از بین خواهد برد.

۳ . شک و شبه ها را برطرف میکند و یا کاهش میدهد

با درست سوال پرسیدن میتوانید شک و تردید های خود را برطرف کنید. اگر در این مواقع سوال نکنید ممکن است به فرضیات نادرستی که ساخته ذهنتان است دامن بزنید که اثرات جبران ناپذیری خواهد داشت

۴ . افزایش آگاهی

بدیهی است که یکی از فواید سوال پرسیدن افزایش دانش و آگاهی است، در واقع سوال برای کسب اطلاعات و دانش بیان می شود.

۵. بهبود مهارت های ارتباطی

ارتباط فرایندی است که در آن معنا بین موجودات زنده تعریف و به اشتراک گذاشته می شود. برای اینکه بتوانید ارتباطات خود را تقویت کنید باید از مهارت سوال پرسیدن با هدف درک بهتر استفاده کنید.

۶. افزایش اعتماد در روابط

برای شکل‌ گیری هر رابطه‌ی معناداری باید اعتماد وجود داشته‌ باشد. زمانی که در ذهن خود نسبت با مسئله ای نا آگاه باشید نمی توانید به طرف مقابل اعتماد کنید. اما زمانی که نسبت به مسئله کامل آگاه و مطمئن باشید هم خودتان و هم طرف مقابل برای ادامه ارتباط حس بهتری خواهید داشت. سوال پرسیدن درست و گرفتن پاسخ‌های مناسب به ارتباط و درک متقابل و همچنین اعتماد منجر میشود.

۷. استحکام روابط

هر چقدر بتوانید به پاسخ های درست برای سوالات خود برسید میزان اعتماد شما بیشتر و به مراتب ریشه ی روابطتان قوی تر خواهد شد.

۸. غربال اطلاعات

با سوال پرسیدن میتوانید اطلاعات مرتبط و درست را از اطلاعات بی فایده تفکیک کنید. با این کار اطلاعات به طور صحیح در ذهن شما سازماندهی میشود.

۹. تصمیم گیری بهتر

افرادی که قصد ازدواج دارند ابتدا با هم صحبت می کنند و سوالات بسیاری از یکدیگر میپرسند. این اطلاعات با صورت هسته ی اصلی برای فرایند تصمیم گیری انها قرار میگیرد. تا زمانی که اطلاعات کاملی در دسترس نداشته باشید نمی توانید به طور قاطع تصمیم بگیرید. پس سوال پرسیدن با کسب اطلاعات گام مهمی برای تصمیم گیری بهتر است.

۱۰. صرفه جویی در زمان و منابع

آیا تا به حال پیش آمده است که برای یافتن چیزی یا پاسخ مسئله ای بسیار هزینه کرده باشید؟

با سوال پرسیدن از فردی که نسبت به مسائل پیش رو آگاه است می توان در زمان و منابع صرفه جویی کرد

۱۱.  کاهش پیش داوری

از جمله مهم ترین پیش داوری ها آن است که فکر کنید آنچه قرار است پاسخ داده شود را می دانید. یکی دیگر از مهمترین پیش داوری ها صدور حکم پیش از بررسی موضوع است. اگر با پیش داوری به صحبت های طرف مقابل گوش کنید فقط به احساسات منفی دامن زده اید. اما با سوال کردن و گوش دادن دقیق به پاسخ طرف مقابل می توانید طبق گفته های او نتیجه گیری کرد و پیش داوری را کاهش داد.

۱۲.بهبود اعتماد به نفس

اینکه جرات کنیم از دیگران سوال بپرسیم نشان از اعتماد با نفس بالای ما خواهد بود پس یکی از فواید سوال کردن افزایش و بهبود اعتماد به نفس می شود.

نتیجه گیری

سوال پرسیدن موجب یادگیری چیزهای جدید، رفع سوء تفاهمات، ایجاد روابط عمیق، بهبود ارتباطات با دیگران، حل مشکل، احساس همدردی و… می شود پس این مهارت در زندگی بسیار مهم است و باید خیلی به آن توجه کنید.

سوال کردن حتما باید با مهارت گوش دادن همراه باشد زیرا با درست گوش دادن تمامی نکات مهم یک مکالمه را ضبط خواهید کرد.

با این کار از گفتگو با طرف مقابل مطالب جدیدی یاد می گیرید همچنین میتوانیم پیامی که از طرف فرد گوینده ارسال می شود را به درستی تفسیر کنید. در سوال پرسیدن و همچنین پاسخ دادن به زبان بدن یعنی حالات چهره، لحن گفتار، تُن صدا و حالات دست و چشم خود بسیار توجه کنید تا بر روی طرف مقابلتان تاثیر بگذارید.